از دیدگاه شیعه قیام عاشورا و انتظار موعود به عنوان دو مؤلفه از مؤلفه های مهم فرهنگ تشیع در تداوم و پویایی این فرهنگ نقش اساسی و کلیدی داشته اند. گرچه درباره نقش مثبت انتظار موعود ممکن است برخی تردیدها وجود داشته باشد اما مفهوم شناسی درست ودقیق انتظار و توجه به جایگاه ممتاز و حرکت آفرین آن در مجموعه معارف شیعی این تردیدها رابه راحتی و روشنی برطرف می نماید.
عرصه حکومت و حاکمیت از عرصه های مهم بوده است که نقش قیام عاشورا و انتظار موعود در تداوم و پویایی فرهنگ تشیع در آن به وضوح به چشم می خورد. حرکت شور آفرین امام حسین (ع) برای اصلاح حکومن منحرف و ستم کار یزید الگوی بسیار مناسبی برای شیعیان به وجود آورد تا آنان با بهره گیری از این الگو در همه عصرها و نسل ها، پایا و پویا حضور مثبت خود را در تحولات سیاسی جامعه اسلامی به مرحله ظهور برسانند، ایجاد و پیروزی انقلاب اسلامی ایران با بهره گیری ازاین الگوی حسینی، و با عنایت به زمینه سازی برای ظهور مهدی موعود (ع) بار دیگر پویا بودن فرهنگ تشیع را پس از قرن ها نشان داد.
حفظ هویت مستقل فرهنگی- اجتماعی شیعه با توجه به فکر و فرهنگ علی (ع) عرصه مهم دیگری است که قیام عاشورا و انتظار موعود در آن نقش بسیار مثبت انجام داده اند. به یقین تمام تحولات فرهنگی -اجتماعی شیعه از تدوین و تألیف هزاران کتاب ارزشمند در رشته های مختلف علوم اسلامی گرفته تا حضور آگاهانه و مسئولانه در صحنه های مختلف وظایف اجتماعی و امدار نقش اثر گذار قیام عاشورا و انتظار موعود در حفظ هویت مستقل فرهنگ تشیع است.
اما تردیدی نیست که بازخوانی قیام عاشورا، و واکاوی فرهنگ انتظار و نگاه نوبه نو به این دو مؤلفه ارزشمند مکتب تشیع، و استفاده های راهبردی از آن ها می تواند پایایی و پویایی شیعه را بیشتر کند و جامعه اسلامی و جهان معاصر را به اهداف برپایی قیام عاشورا و ظهور مهدی موعود (ع) نزدیک نماید. و چنین خواهد شد هرگاه خدا خواهد.