سیره ی اخلاقی ورفتاری حضرت محمد(ص)
محمد (ص) دربین مردم
پیامبرما مقام شکوهمند رسالت وسرپرستی داشت ولی زندگی ومعاشرت اودراجتماع آن چنان ساده وبی پیرایه بود که اگردرمیان جمعی می نشست ، نا شناس مجبوربود بپرسد : «کدامیک از شما محمد (ص) است ؟»
دنیا اورا مغرورنکرد وگرفتار تجمل وفریفته ی ظاهر فریبای آن نگشت بلکه با چشمی عفیف وپرهیزگاربه آن می نگریست . پیامبراسلام با جملات کوتاه پرمعنی سخن می گفت وهیچ گاه سخن دیگری را قطع نمی کرد ، هنگام سخن گفتن ترشرو نبود وکلمات ناهنجاروخشن به کارنمی برد ، آن گاه که درمقابل مخاطب قرارمی گرفت به رسم جباران به گوشه ی چشم نگاه نمی کرد ، هرگاه به مجلسی وارد می شد دراولین جای خالی می نشست ومقید نبود که برفرازمجلس بنشیند ، اجازه نمی داد کسی پیش پایش بایستد ولی نسبت به همه احترام می کرد ،البته پرهیزگاران درنظراواحترام بیشتری داشتند .
محمد (ص) تنها به خاطرخدا ودین اسلام غضب می کرد ونیزبه همان جهت خشنود می شد. هنگامی که سواربود اجازه نمی داد کسی با اوپیاده راه برود اگرمایل بود با خودش سوارمی کرد واگرنه، درمحل معینی قرارملاقات را می گذاشت وخودش تنها می رفت . درمسافرت های دسته جمعی به سهم خود کارمی کرد وهیچ گاه سرباردیگران نبود.
پیامبر(ص) فرمود :« دوست ندارم که امتیازی بین من وشما باشد زیرا خداوند دوست ندارد که بنده اش را جدا وممتازازدیگران ببیند وبرخاست وهیزم جمع آوری کرد. به پیمان خود وفاداربود. صله ی رحم می کرد وهرگزازدیگران حمایت نمی کرد. به کسی اجازه نمی داد ضد دیگری سخن بگوید ومی فرمود : « دوست دارم با مردم با قلبی سالم معاشرت داشته باشم . » درحیا وشرم حضوربی مانند بود وخیلی پرحوصله ،پایدار، وبا حلم وگذشت بود.
انس بن مالک که خادم آن حضرت بود می گوید :
«برای افطاروسحری رسول خدا (ص) شیرفراهم می کردم ، یک شب پیامبردیربه خانه آمد من فکرکردم آن حضرت به مهمانی رفته وافطارکرده است شیرراخوردم ،چیزی نگذشت آن حضرت آمد ازهمراهان اوپرسیدم پیامبرافطارکرده است ؟گفتند : نه. وقتی آن حضرت اطلاع پیدا کردند به روی مبارک خود نیاورد وبا خوشرویی وگرسنگی شب را به روزرساند وهمچنین روزه را گرفت. »
پیامبر(ص) به عبادت ونمازعلاقه ی زیادی داشت ولی موقعی که مردم با اوکارداشتند نمازرا کوتاه می کرد وبه کارآنان می رسید ودربرآوردن حاجت های مردم ازچیزی دریغ نداشت. همه را احترام می کرد و بزرگواری را به ایمان وعمل می دانست ونظری به ثروت وجاه ومقام نداشت. با بردگان مهربانی می کرد ودراصلاح کارآنان می کوشید.
گذشت وبزرگواری محمد (ص)
هرگاه به شخص اوبی احترامی می شد درصدد انتقام برنمی آمد وازخطا وبدرفتاری دیگران چشم پوشی می کرد ودرمقابل آزارواذیت های آنان عفووگذشت وبزرگواری ازخود نشان می داد. با آن همه آزارواذیتی که قریش به رسول خدا (ص) کرده بودند هنگامی که مکه را فتح کرد ، آنها را بخشید وآزاد ساخت.
درجنگ احد شخصی به نام «وحشی » عموی پیامبر«حمزه » را کشت ولی پیامبراسلام اورا مورد عفووبخشش خود قرارداد وازگناه اوگذشت وهمچنین از«ابوسفیان » و«هند » با آن همه آزارها که به پیامبررسانده بودند مورد عفووگذشت خود قرارداد ودرصدد انتقام برنیامد.اما با بسیاری عفووگذشتی که داشت هنگامی که به حریم دین تجاوزمی شد نرمش نشان نمی داد وحکم خدا را جاری می ساخت وبه وساطت کسی اعتنا نمی کرد.
موقعی که شنید فاطمه مخزومیه دزدی کرده است به وساطت اسامة بن زید گوش نکرد فرمود :«هلاکت وانقراض اقوام پیش به این علت بوده که قانون حد را براشراف جاری نمی کردند. سوگند به کسی که جانم در اختیاراوست اگرفاطمه دخترمحمد (ص) چنین کاری را می کرد دستش را قطع می کردم. »
نظافت وپاکیزگی محمد (ص)
پیامبرعزیزاسلام عطررا زیاد دوست داشت وبرای خریدن آن بیشترازغذا خرج می کرد ازهرراهی که عبورمی کرد بوی خوش عطرش می وزید وبعدأ هرکس ازآن راه می گذشت می فهمید که پیامبر(ص) ازآن راه گذشته است. زیاد مسواک می زد وپیش ازغذا وبعد ازآن دست های خود رامی شست. به هنگام بیرون آمدن ازمنزل درآینه یا آب نگاه می کرد وبا سرووضعی مرتب ازخانه بیرون می آمد.
عبادت وپارسایی محمد (ص)
پیامبراسلام به نمازخواندن علاقه ی فراوانی داشت ودردل شب ها چندین باربرمی خاست ومسواک می زد ونمازمی گذارد وبا خدای خود رازونیازمی کرد به طوریکه دراثرزیاد ایستادن درعبادت پاهایش متورم شده بود.
ایشان ازنگاه به آسمان وزمین وخورشید وهمه ی جهان عبرت می گرفت وبیشتربه عظمت آفریننده ی آن ها توجه می کرد وبه قدری پارسا بود که هیچ وقت شیفته ی مظاهرزودگذردنیا نگردید.
محمد (ص) درتمام صفات اخلاقی نمونه بود شیوه واخلاق پاک اورا نمی توان درضمن یک مقاله ی کوتاه به آخررسانید همه ی انسان ها و خصوصأ مسلمانان باید کردارورفتارآن حضرت را الگووسرمشق خود درزندگی قراربدهند وبرنامه ی زندگی واخلاق صحیح اورا بیاموزند دراین صورت است که می توانند زندگی موفق وساده ای داشته باشند همانطورکه درقرآن مجید آمده است :« لقد کان لکم فی رسول الله اسوة حسنة :اخلاق ورفتاررسول خدا برشما سرمشقی ست نیکو. »
دیگرخصایل مبارک محمد (ص)
یکی ازخصوصیات مبارک ومهم محمد (ص) صداقت وراستگویی اوبود که هیچ گاه چیزی را ازمسلمانان پنهان نمی کرد وهرچه را که مصلحت می دانست به مردم می گفت. دیگرامانتداری اوبود که ازجوانی ازخصوصیات اوبه شمارمی رفت تا آنجا که وی را «محمد امین » لقب دادند .پیامبر(ص) علاوه برآنکه رهبرروحانی مسلمانان بود رهبری سیاسی آنان را نیزبرعهده داشت وبا وجود آنکه پیامبر بزرگ وبرگزیده ی خداوند بود هیچ گاه دچارکبروغرورنشد وسادگی خویش را تا پایان عمرحفظ فرمود.
اوهمچون انسان عادی زندگی می کرد وهیچ وقت مزیت وبرتری برای خود قائل نشد وبرای خانواده اش چیزی را اختصاص نداد. تا جاییکه شهرت یافت وپیام های وحی را دریافت فرمود فهمید که پیامبران ازخود ارثی برجای نمی گذارند. حتی درقرآن کریم آمده است : « انا بشر مثلکم : من انسانی مثل شما هستم .» ودربرابرکسانی که می خواستند اورا ازسایر مسلمانان جدا کنند وبرایش شخصیتی پنهانی ایجاد نمایند به شدت ایستادگی کرد وخود را ازسایرمسلمین جدا نفرمود ودرچندین نبرد با مسلمانان همراه شد وبا دشمنان اسلام جنگید. تا جاییکه درجنگ احد تا پای مرگ پیش رفت ودندان مبارکش آسیب دید وصورت روحانی اش زخم برداشت. اعمال ورفتارمحمد (ص) بیشترجنبه ی معنوی داشت حتی تعداد ازدواج هایی که کرده بود هیچ گاه جسمانی نبود. اوقریب به بیست وپنج سال یعنی سال های جوانی اش را با حضرت خدیجه (س) سپری کرد که چندین سال ازاوبزرگتربود ودراین مدت ازدواج های مجددی نفرمود.
پس چگونه ممکن است که سایرازدواج هایش آن هم درسال های پایانی عمرودوران کهولت به خاطرشهوت رانی وتمایلات جنسی بوده باشد. علاوه برآن اکثرزنانی که پیامبرگرفت قبلأ ازدواج کرده وبه قولی بیوه بودند مگرعایشه دخترابوبکرکه درهنگام ازدواج با پیامبر(ص) سن وسالی نداشت وکودکی بیش نبود. بسیاری اززنان پیامبر(ص) بهارجوانی خود را پشت سرگذاشته بودند وطراوت وشادابی وزیبایی خاصی نداشتند تا توجه مردان را جلب نماید.
نام مبارک حضرت درسوره ی آل عمران که مورخان آن را مربوط به جمگ احد وشایعه ی مرگ پیامبر(ص) میدانند آمده است : محمد (ص) یکی ازپیامبران الهی است پیامبری که قبل ازاوپیامبرانی آمده بودند وازدنیا رفته اند پس اگرمحمد (ص) نیزهمچون آن ها بمیرد ویا کشته شود شما باید ازعقیده ی خود دست بردارید ودین خدا را فراموش کنید!